Heb je onze vorige blog – Je num nsuo – nog niet gelezen? Bekijk hem hier:
http://www.humasol.be/2017/07/21/je-num-nsuo/ 

Zondag, rustdag. Nu we in Accra zijn, staat de zondagmis niet op de planning. In plaats daarvan brengen we een bezoekje aan het strand. Tijd om uit te waaien en de eerste indrukken te laten bezinken. Er is een voelbare kloof tussen de dorpjes en Accra, waar we terug wat in een westerse sfeer terecht komen. Stromend water, meer Engels, maar bovenal: frietjes! Daar zeggen wij geen “daby daby” tegen.

Even uitwaaien aan de kust

We verblijven in Accra bij Kwaku, onze Belgische contactpersoon. We maken met hem de planning voor de volgende weken: van het nakijken en onderhouden van eerdere projecten tot het bezoeken van dorpjes met potentieel voor zonne-installaties. Ook gaan we samen met hem langs bij Grundfos om oplossingen voor de verloren doos te bekijken. We krijgen goede info  over wat ze verkopen en hun prijzen, handig voor later. Eens alle zaken geregeld zijn, is het tijd om weer naar ons dorpje terug te keren.

Tegen de tijd dat we terug in Akokoaso zijn, is het avond en worden we begroet met de vraag “Wat willen jullie eten?”. We trekken onze stoute schoenen aan en beloven onze gastouders dat wij deze keer de kok van dienst zijn, met Belgische spaghetti op het menu. Bij de voorbereidingen krijgen we veel bedenkelijke blikken en lachbuien als aanmoediging, maar na de eerste hapjes krijgen we al snel eyede en zelfs lekker te horen.

Lang blijven we niet in Akokoaso, want de volgende dag zakken we af naar Bontodiase. COLISO installeerde hier hun eerste zonne-installatie met een Nigeriaanse firma, maar die leverde geen werkende pomp af. We bekijken er de situatie en nemen wat gegevens op, om een goede oplossing te bedenken. Vanuit Bontodiase gaan we verder naar Nkwateng waar al een succesvolle zonne-installatie van COLISO staat. Deze kan wel een poetsbeurt gebruiken. Met de poetsdoek in de ene hand en de multimeter in de andere, kunnen we de verantwoordelijke de voordelen van gekuiste panelen aantonen. Deze is zo enthousiast over het resultaat, dat hij meteen besluit om beter kuismateriaal te kopen. Missie geslaagd!

Bij een bezoekje aan de chief van Nkwateng krijgen we een extra opdracht: het plaatselijke ziekenhuis zit al een half jaar zonder water. De handpomp in kwestie houdt het na reparatie nooit lang uit en het hoofd wilt investeren in een geautomatiseerde pomp, aangedreven door zonnepanelen. Dat is nu toevallig één van onze specialiteiten. We verzamelen de nodige gegevens en keren vol goede moed terug om ook hier ons steentje bij te dragen.

Het ziekenhuis in Nkwateng

We zijn nog geen twee dagen terug op onze thuisbasis en we gaan er alweer vandoor. Deze keer staat Kumasi op de planning. Kumasi is een van de grootste steden van Ghana, gelegen in de Ashanti Region en op zo’n vier uur rijden van Akokoaso. We bezoeken er Tano Odumasé, een gemeenschap die al enkele jaren kan genieten van zuiver pompwater en graag de overstap wil maken van het net naar zonnepanelen. Onze komst wekt dan ook veel belangstelling bij het watercomité, dat zich in een mum van tijd verzameld en ons zo goed mogelijk op de hoogte stellen van de situatie. Een vergelijkende studie zal uitwijzen wat voor hen de beste installatie is, zodat ze hiervoor kunnen sparen en deze in de toekomst kunnen plaatsen.

Gezien Kumasi een van de grote Ghanese steden is, besluiten we deze grootstad te gaan verkennen. We brengen er een bezoekje aan het Manshya palace Museum, het oude verblijf van de koning der Ashanti. De politiek in Ghana is uniek, ze hebben een democratie als een traditionele machtsstelsel met stamhoofden. Beiden  werken naast elkaar en moeten dus met elkaar rekening houden. De traditionele macht heeft een duidelijke hiërarchie met de Ashantehene (de koning) en de queen mother bovenaan, gevolgd door de verschillende chiefs en queen mothers per gemeenschap. De volgende dag gaan we naar “lake Bosumtwe”, een gigantisch meer gevormd door door een meteorietinslag. Goed weer, weinig toeristen, een prachtig uitzicht en een kokosnoot. Meer hebben we niet nodig. Midas en Klaas wagen zich zelfs tot het besturen van een vissersbootje, wat voor veel leute zorgt bij de toekijkende plaatselijke bevolking. Toch iets moeilijker dan verwacht… Na dit korte intermezzo keren we terug naar Akokoaso voor een nieuwe werkweek.

Ook al is het twee weken geleden, verrassend veel mensen herkennen ons en roepen Maatye terwijl we Oda doorkruisen voor al onze boodschappen. Deze keer hebben we een extra missie: voor de officiële openingsceremonie van de zonne-installatie willen we graag ons passend kleden, Ghana style. We zoeken naar de juiste stof met het juiste patroon om er dan een prachtig pak van te maken. Al snel vinden we voor elk wat wils en worden onze voorkeuren gevraagd en opgemeten. Spannend!

Dezelfde dag nog trekken we naar Abenase, waar we een probleem hadden vastgesteld met de zonne-installatie die hier enkele jaren geleden is geplaatst. Er zijn te veel panelen aangesloten, wat de pomp overbelast. Na het loskoppelen van een derde van de panelen kijken we even of alles nog werkt, met succes. De overige panelen kunnen elders door COLISO gebruikt worden. De installatie van Abenase werkt nu bijna een jaar, maar het poetsen ervan is er nog niet van gekomen. Daar maken wij werk van! In samenwerking met één van de verantwoordelijken poetsen we de zonnepanelen en vragen we om dit wekelijks te herhalen om zo het systeem optimaal te houden. Moeilijker is het poetsen van de polytanks. Ze staan op een toren en zijn een kleine twee meter hoog, wat het in- en uitklimmen extra bemoeilijkt. Na enkele uren zwoegen zijn deze tanks weer zandvrij en keren we met gerust hart terug naar huis.

Midas en Jolien poetsen de polytanks van Abenase

We willen onze kennis graag doorgeven. Daarom trekken we naar de scholen in Akokoaso om ze bewust te maken van het gebruik van zonne-energie en water. Net op tijd, want binnen enkele dagen begint de vakantie. De jongeren (13 tot 16 jaar) vinden het blijkbaar niet zo erg dat ze nog even op de schoolbanken moeten zitten en luisteren geboeid naar wat de aubruni’s te zeggen hebben. De taalbarrière wordt zo goed mogelijk opgevangen door de leerkrachten, die zelf ter verduidelijking vragen stellen en de kinderen aansporen tot herhalen, leren, begrijpen. Na de theorie gaan we met onze klasjes naar de installatie kijken, met grote ogen tot gevolg. Ook de rest van de gemeenschap willen we graag informeren. Daarom maken we posters in verband met watergebruik die we verspreiden over de verschillende dorpen waar COLISO actief is, zodat het proper water zo nuttig mogelijk gebruikt wordt. Omdat we in de vorige dorpen het onderhoud van pomp en panelen nog niet vlot verloopt, maken we ook een poster. Zo zijn we gerust dat alle installaties zullen blijven werken, ook wanneer we onze tweede ofie moeten achterlaten.

Aan het einde van de week komt onze goede vriend Ik nog eens in Akokoaso, deze keer met de watermeters waar we zo hard voor hadden gepleit. Samen met Ik werken we de laatste waterstanden af. Eerst geeft hij een voorbeeld en daarna is het aan ons om het zelf te doen. Zo leren wij meteen ook veel prakische dingen van de Ghanezen. Quote van de dag: “More glue!” Naar gewoonte hoort hier een bezoekje aan Big Joe bij, maar deze keer hebben we een extra verrassing in petto: toen we in Kumasi waren, wisten we in de supermarkt wat Leffes te veroveren. Nu al onze harde helpers in de buurt waren, was het de perfecte moment om hen een stukje België te laten proeven. De meningen zijn verdeeld, maar onze voorraad raakt zonder moeite op.

De afwerking van de laatste waterstanden

Belgische bieren met onze Kofi’s

Na wekenlang wachten is het eindelijk zo ver: de laatste componenten komen eindelijk aan. De beruchte lost box is jammer genoeg niet teruggevonden, maar door de inspanningen van COLISO is het gelukt om de belangrijkste componenten opnieuw aan te kopen. De volgende ochtend staan we klaar – met kleine oogjes maar met volle goesting – om het volledig af te maken. De euforie is dan ook groot: het is ons gelukt!

Het is zondag en dus tijd voor de kerk. Gezien het drie weken geleden is sinds we in Akokoaso naar de kerk waren geweest, hadden verschillende mensen gevraagd of we er nu eindelijk nog eens bij konden zijn. We doen dan ook ons best om er zo goed mogelijk voor te komen. Onze nieuwe Afrikaanse kledij komt goed van pas. Effe!

Na de kerk brengen we de geleende apparatuur terug naar Abenase, waar we met een brede glimlach onthaald worden. Nu alle installaties goed geïnstalleerd zijn, lijkt het ons een goed moment om er even tussenuit te gaan voor een korte vakantie. Tot binnenkort, Akokoaso!

Woordenlijst Twi – Nederlands

aubruni – blanke
Daby – Nee
Effe – Tof
Eyede – Lekker
Maatye – Goeiemorgen
Ofie – Thuis